• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
ՆերքինՔաղաքականություն

Երբ պարտությունից հետո ես խաղաղության դարաշրջան բացում

Թաթուլ Հակոբյան 14:00 | 28.03.2022
Թաթուլ Հակոբյան 14:00 | 28.03.2022
Heydar Aliev & Robert Kocharyan

Արցախյան կարգավորման հարցում անզիջում դիրքորոշում ունեցողները շարունակում են քննադատել Ադրբեջանի հետ փոխզիջումներով եւ արժանապատիվ խաղաղության հասնելու կողմնակիցներին: Նրանք մատնացույց են անում Բաքվի այսօրվա քաղաքականությունը եւ շարունակվող ռազմատենչ ու հայատյաց քաղաքականությունը: Տեսնո՞ւմ եք՝ Ադրբեջանը ստացել է շատ-շատ ավելին, քան կարող էր ստանալ 1997-ին՝ համաձայն փուլային տարբերակի, բայց դրանով չի բավարարվում:

Կոշտ, անզիջում գծի կողմնակիցների այս պնդումը առաջին հայացքից եւ իրերի այսօրվա դրությամբ, անշուշտ, տրամաբանական է թվում: Եթե 1997-ին եւ հետագայում Ադրբեջանը համաձայն էր Արցախի՝ աշխարհում ամենաբարձր ինքնավարությանը, ապա այսօր նրա համար չկան ո՛չ ԼՂԻՄ եւ ո՛չ էլ Լեռնային Ղարաբաղի վարչական միավոր ընդհանրապես: Ադրբեջանի համար Ղարաբաղի հարց այսօր չկա, ճիշտ այնպես, ինչպես շատ հայերի համար Ղարաբաղի հարց չկար 1994-ից մինչեւ 2020-ի սեպտեմբերի 27-ը:

Ինչո՞ւ է Ադրբեջանը այսպես սանձարձակ, անհաշտ ու ոչմիթիզական: Պատճառները շատ պարզ են. մարտի դաշտում նա ստացել է գրեթե ամեն ինչ, զգում է Հայաստանի խոցված ու թույլ վիճակը եւ ձգտում փաստաթղթային ձեւակերպում տալու 44-օրյա պատերազմում տարած իր հաղթանակին:

Այս պահի դրությամբ սեղանին դրված է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունն ու նրան կից հավելվածը՝ թվագրված նույն տարվա դեկտեմբերի 18-ով: Այս վերջին փաստաթղթով հայկական ուժերը Գորիսի եւ Կապանի հատվածներում հետ են քաշվել մինչեւ Խորհրդային Հայաստանի եւ Խորհրդային Ադրբեջանի 1991-ի վարչական սահմաններ:

1994-ի մայիսի 12-ից հետո ճիշտ այսօրվա վիճակն է՝ հայելային տարբերությամբ: Այն ժամանակ նախկին ԼՂԻՄ-ն ու նրա վարչական սահմաններից դուրս եւս շուրջ ութ հազար քառակուսի կիլոմետր տարածություն հայկական բանակի վերահսկողության տակ էին, եւ Հայաստանը ձգտում էր հնարավորինս շուտ կնքելու խաղաղության պայմանագիր, քանի որ Ադրբեջանը շատ թույլ էր, պարտված ու հոգեբանորեն ջախջախված: Ճիշտ է, Հայաստանը պատրաստ էր զորքերը հետ քաշելու բոլոր հատվածներից՝ բացառությամբ Լաչինի շրջանի:

Ադրբեջանը կարողացավ ուշքի գալ եւ ինչքան ամուր էր ոտքի կանգնում եւ ուժեղանում, այնքան դառնում էր անզիջում: Վերջին անգամ 2001-ին էր, երբ Բաքուն առարկայական եւ բովանդակային քննարկում ունեցավ Երեւանի հետ: Դա ամերիկյան Քի Վեսթում էր: Դրանից հետո Ադրբեջանը ամբողջությամբ կենտրոնացավ նոր պատերազմի վրա:

Ի՞նչ երաշխիք կար, որ 1997-ին Ադրբեջանը համաձայնելու էր կարգավորման փուլային տարբերակին եւ կամ նախնական համաձայնությունից հետո հետ չէր կանգնելու բանակցային սեղանի շուրջը ձեռք բերված պայմանավորվածություններից:

Երաշխիք, անշուշտ, չկա, երբ պատրաստ չես լինում գին վճարելու խաղաղության համար: Խաղաղություն կառուցելը նույնքան եւ ավելի դժվար է, քան պատերազմին պատրաստվելը: Այդուհանդերձ, 1994-ից մինչեւ 1998-ը, երբ Վազգեն Սարգսյանը Հայաստանում իրականացրեց ռազմական ու պետական հեղաշրջում եւ իշխանության բերեց Ռոբերտ Քոչարյանին, Ադրբեջանի հետ արժանապատիվ խաղաղության հասնելու հնարավորություններն ավելին էին, քան որեւէ այլ ժամանակ:

Ադրբեջանը չէր հաղթահարել հետպատերազմական շոկն ու ստորացումը, նավթային պայմանագրեր չէր կնքել, պատրաստ չէր նոր պատերազմի, եւ հակառակը՝ Հայաստանը գործոն էր տարածաշրջանում, Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի համար արժեք էր ներկայացնում եւ վերջապես հաղթել էր 1991-1994 թվականների պատերազմում եւ միայնակ վիճակի էր հետ մղելու ադրբեջանական հարձակումները:

Յուրաքանչյուր պատերազմ ավարտվում է խաղաղությամբ, եւ հաղթող կողմը պետք է կարողանա խաղաղության գնալ հենց հաղթած ժամանակ, այլապես ժամանակը կարող է աշխատել իր դեմ: Այդպես եղավ Հայաստանի եւ Արցախի հետ: Պարտված ժամանակ դու չես կարող խաղաղության դարաշրջան բացել: Պարտված ժամանակ դու կարող ես միայն համակերպվել քո առաջ դրված պայմաններին:

Եվ վերջապես, գուցե Ադրբեջանն է՞լ է այսօր թույլ տալիս նույն սխալները, որոնք թույլ է տվել Հայաստանը: Դրա պատասխանը պատմությունը ցույց կտա: Այդ պատմությունը կարող է շատ երկար տեւել: Այսպես, երբ 1920 թվականի մարտին տեղի ունեցան Շուշիի եւ այլ բնակավայրերի հայկական ջարդերը, եւ Հայաստանի Հանրապետության ղեկավարները ստիպված եղան զորքերը դուրս բերել Արցախից, իսկ հայկական այս երկրամասը ԼՂԻՄ անունով դարձավ Խորհրդային Ադրբեջանի մաս հետագա 70 տարիներին, Բաքվում համոզված էին, որ Ղարաբաղի հարցը լուծել են: 1991-ին բռնկվեց նոր պատերազմ՝ հայտնի ելքով եւ ստատուս-քվոյով:

Թաթուլ Հակոբյան
Թաթուլ Հակոբյան

Լրագրող, հրապարակախոս, պատմություն հետազոտող, որն առօրյա փաստերը, դրանց վրա հիմնված դատողություններն ու պատմական փորձառությունը հաջողությամբ միահյուսելով ստանում է ուրույն բովանդակություն։

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
ՀՀ ԱԳՆ հայտարարությունը
հաջորդը
Քարագլխի մի հատվածը՝ ադրբեջանցիների վերահսկողության գոտում

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Բնության հետ ներդաշնակ տնտեսություն․ երեք պատմություն Վայոց ձորից

  • 2

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 3

    Կրթության նոր մեթոդներ, որոնք ձեւավորում են քննադատական ու...

  • 4

    Շիրակի մայր բուհը վերջապես ռեկտոր ունեցավ

  • 5

    «Աղբահանության վճարի թանկացման որոշումը պետք է վիճարկել դատարանում»․...

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Մարտի 2022
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 
« Փտր   Ապր »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն