• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
ՆերքինՔաղաքականություն

Էքզիստենցիալ իրավիճակ եւ դիվանագիտական «կողասահք»

Վահրամ Աթանեսյան 15:30 | 29.03.2022
Վահրամ Աթանեսյան 15:30 | 29.03.2022
soldier

Ադրբեջանի վերջին ագրեսիան ժամանակային առումով համընկնում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կազմավորման 30-ամյակին։ 1992 թվականի մարտի 24-ին ԵԱՀԽ Նախարարների կոմիտեն լրացուցիչ նիստում Լեռնային Ղարաբաղի հարցով քննարկումներից հետո կայացրել է որոշում, որով Ադրբեջանը եւ Հայաստանը ճանաչվել են հակամարտության փաստացի, իսկ ԼՂ ընտրված եւ այլ ներկայացուցիչները՝ շահագրգիռ կողմեր։ Ըստ հայեցակարգի՝ բանակցությունների վերջնարդյունքում պետք է գումարվեր Մինսկի խորհրդաժողով, որտեղ էլ պետք է որոշվեր ԼՂ վերջնական կարգավիճակը։ Այդ որոշումը ոչ ոք չի բեկանել, ինչպես նաեւ՝ կարգավորման հայեցակարգը։

Մարտի 24-ի ագրեսիային նախորդեց ՄԱԿ-ին Ադրբեջանի անդամակցության 30-ամյակի միջոցառման կազմակերպումը Շուշիում։ Դա ալիեւյան ռեժիմի կողմից ուղերձ էր, որ Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը «կարգավորված է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի չորս բանաձեւերի իրավական հիմքով»։ Դրան նախորդել էր Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագրի «հինգ սկզբունքների» հրապարակայնացումը, ինչին հետեւեց Հայաստանի պատասխանը, որ դրանցում «սկզբունքորեն անընդունելի ոչինչ չկա», բայց բանակցությունները պետք է կազմակերպվեն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ։

Տպավորություն է, որ ադրբեջանական «հինգ սկզբունքները» ձեւակերպվել են որեւէ երրորդ երկրի դիվանագիտական «խոհանոցում»՝ պահպանելով պատշաճության բոլոր ձեւականությունները։ Ըստ էության՝ Հայաստանի արձագանքը, կարծես, անակնկալ էր Ռուսաստանի համար։ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Զախարովայի ակնարկը, որ Մոսկվան պատրաստ է օգտակար լինելու բանակցությունների կազմակերպմանը, պետք է հասկանալ այն իմաստով, որ «առանց ռուսական կողմի միջնորդության հայ-ադրբեջանական երկխոսություն հնարավոր չէ»։

Աշխարհաքաղաքական չափազանց բարդ իրավիճակում ի՞նչ երաշխիքներով է Հայաստանի իշխանությունը «խաղաղության դարաշրջանի» բանակցությունների միջնորդության հարցով դիմել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հանախագահությանը՝ դեռեւս անհասկանալի է։ Սկզբունքային հակասություններ ունեն ոչ միայն ԱՄՆ-ը եւ Ռուսաստանը, այլեւ Ռուսաստանը եւ Ֆրանսիան, հարթ չեն նաեւ Միացյալ Նահանգների հարաբերությունները Ֆրանսիայի հետ։ Մինսկի խմբի անդամ եւ Ադրբեջանի մերձավորագույն ռազմա-քաղաքական դաշնակից է Թուրքիան, որի հետ Հայաստանը մի կողմից երկխոսություն է փորձում կառուցել, մյուս կողմից փաստացի մերժում ԼՂ կարգավորմանը նրա մասնակցությունը։

Մարտի 24-ի ադրբեջանական ագրեսիան, այսպիսով, ԼՂ կարգավորման թեման Հայաստանի հետ «խաղաղության պայմանագրի» դիվանագիտական կոնտեքստից լիովին բացառելու նպատակ է հետապնդում։ Ռուսաստանի ԱԳՆ եւ հատկապես պաշտպանության նախարարության գնահատականները, սակայն, ընդգծում են Լեռնային Ղարաբաղի սուբյեկտությունը։ Բաքվի էմոցիոնալ արձագանքների բուն անհանգստությունը դրանից է։ «Նեզավիսիմայա գազետա»-ն մարտի 27-ին հաստատակամորեն գրել է, որ «Բաքուն Ռուսաստանի դեմ երկրորդ ճակատ չի բացի»։ Կարելի է եզրակացնել, որ ռուս-ադրբեջանական բազմաշերտ քննարկումներ են ընթանում, եւ հայկական դիվանագիտության «կողասահքը» դեպի ԵԱՀԿ ՄԽ արեւմտյան համանախագահ երկրներ, հատկապես Ֆրանսիայի ուղղությամբ, ոչ մի տրամաբանության մեջ չի տեղավորվում։

Մինսկի խմբի համանախագահությունը հազիվ թե կարող է վերսկսել գործունեությունը։ Ադրբեջանում հատկապես Ֆրանսիայի նկատմամբ ոչ մի վստահություն չկա։ Միացյալ Նահանգների դեպքում հարցը բարդանում է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների անորոշությամբ։ Հայկական դիվանագիտությունը կարող է հայտնվել չափազանց բարդ մարտահրավերի առջեւ։ Ընդդիմությունը Երեւանում եւ Ստեփանակերտում խոսում է «հակառուսական տրամադրություններ գեներացնելու» մասին՝ դիտարկելով արեւմտյան ազդեցություն։

Ռուսաստանի կողմից վերջին պաշտոնական հայտարարություններում Լեռնային Ղարաբաղի սուբյեկտության ընդգծումը, հավանաբար, դիվանագիտական ազդակ է հատկապես Արցախի իշխանություններին եւ քաղաքական դասին։ Առկա իրավիճակում դա օպտիմալ մոտեցում է, որին Ադրբեջանը դիմադրել եւ դիմադրելու է հնարավոր բոլոր միջոցներով։ Ռուս խաղաղապահ զորախմբի դեմ, իհարկե, Բաքուն ազդեցության քայլեր չի ձեռնարկի, բայց քաղաքական ուժերի միջոցով արդեն իսկ Մոսկվային հիշեցնում է դիվանագիտության ոսկե կանոնը․ «Աշխատիր չավելացնել թշնամիներիդ թիվը»։

Թուրքիայում նախատեսված է ռուս-ուկրաինական բանակցությունների հերթական փուլ։ Եթե Անկարային հաջողվի իրացնել միջնորդական առաքելությունից ակնկալվող քաղաքական շահը, ապա Լեռնային Ղարաբաղի հարցում, ամենայն հավանականությամբ, ռուս-թուրքական հետագա երկխոսությունը լինելու է վճռորոշ։

Վահրամ Աթանեսյան

Պատմաբան, լրագրող, հրապարակախոս, քաղաքական գործիչ։ Հայաստանի Գերագույն խորհրդի (1990-1995) Արցախից ընտրված պատգամավոր, 2000-2015 թվականներին Արցախի Ազգային ժողովի երեք գումարումների պատգամավոր։ «Խոջալու․ հանցագործության անատոմիա», «Երկրի ժամանակը», «Հոգեւոր Հայաստանը եւ արդիականությունը» եւ «Աստծո հաջորդ օրը» գրքերի հեղինակն է։

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
Երկու շաբաթվա ընթացքում ոչնչացվել է շուրջ 600 օտարերկրյա վարձկան
հաջորդը
Ռուս-ուկրաինական բանակցությունները վաղը չեն շարունակվի

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Բնության հետ ներդաշնակ տնտեսություն․ երեք պատմություն Վայոց ձորից

  • 2

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 3

    «Աղբահանության վճարի թանկացման որոշումը պետք է վիճարկել դատարանում»․...

  • 4

    Իրանից կամ Վրաստանից ներկրումը կկարգավորվի ցեմենտի դեֆիցիտը

  • 5

    Շիրակի մայր բուհը վերջապես ռեկտոր ունեցավ

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Մարտի 2022
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 
« Փտր   Ապր »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն