• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
ՀայաստանՄենք

Գլաձորում հանք բացելն անթույլատրելի են համարում

Մարիամ Սարգսյան 13:30 | 25.10.2021
Մարիամ Սարգսյան 13:30 | 25.10.2021
Gladzor village

Հա՞նք, թե՞ տուրիզմ. Վայոց ձորի Գլաձոր համայնքն իր ընտրությունը դեռ 2017-ին է կատարել: Խոշորացված համայնքի ավագանին 10 կողմ, 1 ձեռնպահ ձայներով որոշել է Գլաձորի տարածքը ճանաչել էկոտնտեսական տարածք: Հենց այս որոշման հիման վրա էլ 2019-ին համայնքի շուրջ 2200 բնակիչ ստորագրել է, որ կողմ է էկոտնտեսական տարածքին:

Այդ որոշմամբ գյուղացիներն իրենց համաձայնությունն են տվել Գլաձորում ագրոտուրիզմը, էկոտուրիզմը, օրգանիկ գյուղատնտեսությունը զարգացնելու եւ այն հանգստյան գոտու վերածելու գաղափարին:

Gegham Margaryan

լուս. Էկոլուրի

«Հանքարդյունաբերության դեպքում դրանցից ոչ մեկով զբաղվել չենք կարողանա»,- «Ալիք Մեդիա»-ի հետ զրույցում ասում է Գլաձորի ավագանու անդամ, Վերնաշեն բնակավայրի բնակիչ Գեղամ Մարգարյանը:

Վերջերս «Մետալ Գոլդ» ընկերությանը Գլաձորի ոսկի-բազմամետաղային հանքի պաշարների ուսումնասիրության թույլտվություն է տրվել, ինչն էլ կրկին ակտիվացրել է հանքի բացման մասին խոսակցությունները:

Մարգարյանը նշում է, որ հանքի տարածքի ուսումնասիրությունները հատել են դարի շեմը: Մի քանի անգամ՝ 1920-ականներին, 1950-ականներին եւ տարբեր այլ տարիների կատարած ուսումնասիրություններն ապացուցել են՝ այդ տարածքում հանքարդյունաբերությունը մեծ վնաս է հասցնելու բնաշխարհին ու բնակիչներին:

Գյուղում ջրամբարի կառուցման գաղափար կա, որը եւս տարիներ շարունակ կյանքի չի կոչվել: Ջրամբարի կառուցման դեպքում համայնքի 800 հեկտար հող կդառնա ջրդի, ու բնակիչները կկարողանան զբաղվել այգեգործությամբ: Մարգարյանն ասում է՝ թեեւ խոստանում են հանքարդյունաբերությամբ պետական բյուջեի մուտքերն ապահովել, սակայն նույնը կարող են անել ջրամբարի կառուցմամբ:

Այդ դեպքում, մոտավոր հաշվարկով, տարեկան մոտ 6.5 մլն դոլար գումար կշրջանառվի: Կառուցումից 3-4 տարի անց ջրամբարի տված արդյունքն ակնհայտ կլինի: Հանքը կարող է շահագործվել մոտ 10 տարի, իսկ հետո ո՛չ հանքը կլինի՝ իր տված եկամտով, ո՛չ բնակիչները որեւէ այլ բանով կկարողանան զբաղվել այդ տարածքում:

Թեեւ հանքի շահագործմամբ հետաքրքրված ընկերությունը ուսումնասիրության թույլտվություն է ստացել, սակայն բնակիչների հետ չի խորհրդակցում, փաթեթ չի ներկայացնում՝ ինչ են պատրաստվում անելու, գյուղացու օգուտներն ու վնասները որոնք են լինելու: «Սոցիալական ներդրումներ կատարելու պարտավորություն ունեն, ասում են՝ եթե հիվանդանաք, կբուժենք: Իսկ ինչո՞ւ հիվանդանանք: Ես իրենց բացատրել եմ մեր տարբերությունը՝ մենք ուզում ենք ապրել, նրանք՝ հարստանալ»,- ասում է Մարգարյանը:

Համայնքի ավագանու անդամը մի կարեւոր հանգամանք եւս ընդգծում է՝ տասնամյակներ են պահանջվել՝ «Վերնաշեն» ապրանքանիշը ստեղծելու համար:

Հանքի բացման դեպքում, ըստ Մարգարյանի, խաչ է քաշվելու այդ բրենդի վրա: «Խաղողի այգիների ոռոգման ջուրը գալիս է հանքի տարածքից: Բրենդ ստեղծելը մի օրվա գործ չէ, 1967-ից այն կա: Այդքան տարվա աշխատանքը կարելի՞ է ինչ-որ բանի հետ փոխել, դրանից թանկ բան կա՞: «Վերնաշեն» բառը գինեգործների համար «ոսկի» է։ Կռվում են, որ այդ անունը արտադրանքի վրա լինի, որ վաճառքն արդյունավետ լինի: Ի՞նչն է դրանից արժեքավոր»,- ասում է նա:

Babken Mkrtchyan
Վերնաշենցի Բաբկեն Մկրտչյանը, որ 18 տարի՝ մինչ 2014-ը, ղեկավարել է մարզպետարանի Բնապահպանության ու գյուղատնտեսության վարչությունը, այժմ գյուղում հյուրատնային բիզնեսով է զբաղվում: «Շուշան» հյուրատան սեփականատերն է: Ամեն տարի 30-40 երկրից զբոսաշրջիկների է հյուրընկալում իր հարկի տակ:

Պատմամշակութային կոթողների, դիտարժան վայրերի ու մաքուր օդի պակաս Գլաձորում չկա, ասում է: Սպիտակավոր  եկեղեցին (13-րդ դար), Պռոշաբերդը, Թանահատը, Գլաձորի համալսարանի թանգարանը, Սուրբ Խաչ եկեղեցին, համայնքի հանքային ջրերի աղբյուրները, բնական շատրվանները հյուրերի մշտական այցելության վայրերն են: «Գլաձորն ակտիվ տուրիզի վայր կարող է դառնալ, բայց եթե մի տեղ անընդհատ պայթեցումներ լինեն, ծանր մետաղները շատ լինեն, ո՞վ է այցելելու»,- նշում է Բաբկեն Մկրտչյանը:

Vernashen village
Հանքը շահագործելու դեպքում փոշի, արտանետումներ են լինելու: Գյուղի խմելու ջուրը գալիս է անմիջապես այդ հանքերի տարածքից, ու ջրի օգտագործումն է ռիսկային դառնալու: «Վերնաշեն, Գլաձոր գյուղերի խոտհարքները, բեզոարյան այծերի արգելավայրը, հազվագյուտ դեղաբույսերի դաշտերն ամբողջությամբ այնտեղ են: Այդպիսի պիտանի տարածքներում հանք բացելն անթույլատրելի է»,- վստահ է նախկին պաշտոնյան:

Vernnashen village

Վերջինս համաձայն է՝ պետք է աշխատատեղեր բացվեն, միգրացիան կանխվի, բայց ոչ բնաշխարհի ու մարդկանց առողջության հաշվին: «Ասում են՝ ի բարօրություն մարդկանց են անում, բայց եթե մենք պետք է ունենանք հաշմանդամություն ունեցող սերունդ, վաղն այստեղ էլ ո՞վ է մնալու: Այն երկիրը, որը սկսում է իր ընդերքի հաշվին պահել ժողովրդին, ենթակա է սնանկացման, սպառվող ռեսուրս է՝ ի տարբերություն տուրիզմի զարգացման»,- ասում է նա:

Վերնաշենցին վստահ է՝ գյուղում շատ ոլորտներ կան, որ հնարավոր է զարգացնել, ոչ թե մեխը խփել հանքի ճակատին, ցուցանակն էլ կախել՝ «ովքեր դեմ են հանքին, ազգի թշնամիներ են»: «Մենք մեր հետեւից եկող սերունդ ունենք, որ պետք է ապրի էկոլոգիապես մաքուր միջավայրում, ի՞նչ ենք ուզում թողնել իրենց: Որոշ մարդիկ, հեռու վայրում ապրելով, ուզում են իրենց բիզնեսը մեր տարածքում, մեր առողջության հաշվին զարգացնել, դա անթույլատրելի է»,- ասում է նա:

Gladzor village
Գլաձորը, ըստ Մկրտչյանի, պետք է ճանաչելի դառնա աշխարհին, հյուրեր ընդունի: «Թող մեկ հյուրատան փոխարեն տասնմեկը լինի, ի՞նչն է խանգարում»,- ասում է Գլաձորի բնակիչն ու վստահեցնում՝ մտածված աշխատանքի դեպքում արդյունքը սպասեցնել չի տա:

Mariam Sargsyan
Մարիամ Սարգսյան

Լրագրությունը որպես մասնագիտություն ընտրելիս հավատացած էի` այն կարող է աշխարհը փոխել: Հիմա մտածում եմ` գուցե աշխարհը փոխել չստացվի, բայց որոշ դեպքերում իրավիճակ փոխել հնարավոր է:

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
ՏԻՄ ընտրությունների ամփոփում՝ ըստ մանդատների
հաջորդը
Պահեստազորայինների ռազմական հավաքներ Ադրբեջանում

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Բնության հետ ներդաշնակ տնտեսություն․ երեք պատմություն Վայոց ձորից

  • 2

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 3

    Իրանից կամ Վրաստանից ներկրումը կկարգավորվի ցեմենտի դեֆիցիտը

  • 4

    «Աղբահանության վճարի թանկացման որոշումը պետք է վիճարկել դատարանում»․...

  • 5

    Կրթության նոր մեթոդներ, որոնք ձեւավորում են քննադատական ու...

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Հոկտեմբերի 2021
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
« Սպտ   Նյմ »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն