• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • русская редакция
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • русская редакция
ՀայաստանՄենք

Գլաձորում հանք բացելն անթույլատրելի են համարում

Մարիամ Սարգսյան 13:30 | 25.10.2021
Մարիամ Սարգսյան 13:30 | 25.10.2021
Gladzor village

Հա՞նք, թե՞ տուրիզմ. Վայոց ձորի Գլաձոր համայնքն իր ընտրությունը դեռ 2017-ին է կատարել: Խոշորացված համայնքի ավագանին 10 կողմ, 1 ձեռնպահ ձայներով որոշել է Գլաձորի տարածքը ճանաչել էկոտնտեսական տարածք: Հենց այս որոշման հիման վրա էլ 2019-ին համայնքի շուրջ 2200 բնակիչ ստորագրել է, որ կողմ է էկոտնտեսական տարածքին:

Այդ որոշմամբ գյուղացիներն իրենց համաձայնությունն են տվել Գլաձորում ագրոտուրիզմը, էկոտուրիզմը, օրգանիկ գյուղատնտեսությունը զարգացնելու եւ այն հանգստյան գոտու վերածելու գաղափարին:

Gegham Margaryan

լուս. Էկոլուրի

«Հանքարդյունաբերության դեպքում դրանցից ոչ մեկով զբաղվել չենք կարողանա»,- «Ալիք Մեդիա»-ի հետ զրույցում ասում է Գլաձորի ավագանու անդամ, Վերնաշեն բնակավայրի բնակիչ Գեղամ Մարգարյանը:

Վերջերս «Մետալ Գոլդ» ընկերությանը Գլաձորի ոսկի-բազմամետաղային հանքի պաշարների ուսումնասիրության թույլտվություն է տրվել, ինչն էլ կրկին ակտիվացրել է հանքի բացման մասին խոսակցությունները:

Մարգարյանը նշում է, որ հանքի տարածքի ուսումնասիրությունները հատել են դարի շեմը: Մի քանի անգամ՝ 1920-ականներին, 1950-ականներին եւ տարբեր այլ տարիների կատարած ուսումնասիրություններն ապացուցել են՝ այդ տարածքում հանքարդյունաբերությունը մեծ վնաս է հասցնելու բնաշխարհին ու բնակիչներին:

Գյուղում ջրամբարի կառուցման գաղափար կա, որը եւս տարիներ շարունակ կյանքի չի կոչվել: Ջրամբարի կառուցման դեպքում համայնքի 800 հեկտար հող կդառնա ջրդի, ու բնակիչները կկարողանան զբաղվել այգեգործությամբ: Մարգարյանն ասում է՝ թեեւ խոստանում են հանքարդյունաբերությամբ պետական բյուջեի մուտքերն ապահովել, սակայն նույնը կարող են անել ջրամբարի կառուցմամբ:

Այդ դեպքում, մոտավոր հաշվարկով, տարեկան մոտ 6.5 մլն դոլար գումար կշրջանառվի: Կառուցումից 3-4 տարի անց ջրամբարի տված արդյունքն ակնհայտ կլինի: Հանքը կարող է շահագործվել մոտ 10 տարի, իսկ հետո ո՛չ հանքը կլինի՝ իր տված եկամտով, ո՛չ բնակիչները որեւէ այլ բանով կկարողանան զբաղվել այդ տարածքում:

Թեեւ հանքի շահագործմամբ հետաքրքրված ընկերությունը ուսումնասիրության թույլտվություն է ստացել, սակայն բնակիչների հետ չի խորհրդակցում, փաթեթ չի ներկայացնում՝ ինչ են պատրաստվում անելու, գյուղացու օգուտներն ու վնասները որոնք են լինելու: «Սոցիալական ներդրումներ կատարելու պարտավորություն ունեն, ասում են՝ եթե հիվանդանաք, կբուժենք: Իսկ ինչո՞ւ հիվանդանանք: Ես իրենց բացատրել եմ մեր տարբերությունը՝ մենք ուզում ենք ապրել, նրանք՝ հարստանալ»,- ասում է Մարգարյանը:

Համայնքի ավագանու անդամը մի կարեւոր հանգամանք եւս ընդգծում է՝ տասնամյակներ են պահանջվել՝ «Վերնաշեն» ապրանքանիշը ստեղծելու համար:

Հանքի բացման դեպքում, ըստ Մարգարյանի, խաչ է քաշվելու այդ բրենդի վրա: «Խաղողի այգիների ոռոգման ջուրը գալիս է հանքի տարածքից: Բրենդ ստեղծելը մի օրվա գործ չէ, 1967-ից այն կա: Այդքան տարվա աշխատանքը կարելի՞ է ինչ-որ բանի հետ փոխել, դրանից թանկ բան կա՞: «Վերնաշեն» բառը գինեգործների համար «ոսկի» է։ Կռվում են, որ այդ անունը արտադրանքի վրա լինի, որ վաճառքն արդյունավետ լինի: Ի՞նչն է դրանից արժեքավոր»,- ասում է նա:

Babken Mkrtchyan
Վերնաշենցի Բաբկեն Մկրտչյանը, որ 18 տարի՝ մինչ 2014-ը, ղեկավարել է մարզպետարանի Բնապահպանության ու գյուղատնտեսության վարչությունը, այժմ գյուղում հյուրատնային բիզնեսով է զբաղվում: «Շուշան» հյուրատան սեփականատերն է: Ամեն տարի 30-40 երկրից զբոսաշրջիկների է հյուրընկալում իր հարկի տակ:

Պատմամշակութային կոթողների, դիտարժան վայրերի ու մաքուր օդի պակաս Գլաձորում չկա, ասում է: Սպիտակավոր  եկեղեցին (13-րդ դար), Պռոշաբերդը, Թանահատը, Գլաձորի համալսարանի թանգարանը, Սուրբ Խաչ եկեղեցին, համայնքի հանքային ջրերի աղբյուրները, բնական շատրվանները հյուրերի մշտական այցելության վայրերն են: «Գլաձորն ակտիվ տուրիզի վայր կարող է դառնալ, բայց եթե մի տեղ անընդհատ պայթեցումներ լինեն, ծանր մետաղները շատ լինեն, ո՞վ է այցելելու»,- նշում է Բաբկեն Մկրտչյանը:

Vernashen village
Հանքը շահագործելու դեպքում փոշի, արտանետումներ են լինելու: Գյուղի խմելու ջուրը գալիս է անմիջապես այդ հանքերի տարածքից, ու ջրի օգտագործումն է ռիսկային դառնալու: «Վերնաշեն, Գլաձոր գյուղերի խոտհարքները, բեզոարյան այծերի արգելավայրը, հազվագյուտ դեղաբույսերի դաշտերն ամբողջությամբ այնտեղ են: Այդպիսի պիտանի տարածքներում հանք բացելն անթույլատրելի է»,- վստահ է նախկին պաշտոնյան:

Vernnashen village

Վերջինս համաձայն է՝ պետք է աշխատատեղեր բացվեն, միգրացիան կանխվի, բայց ոչ բնաշխարհի ու մարդկանց առողջության հաշվին: «Ասում են՝ ի բարօրություն մարդկանց են անում, բայց եթե մենք պետք է ունենանք հաշմանդամություն ունեցող սերունդ, վաղն այստեղ էլ ո՞վ է մնալու: Այն երկիրը, որը սկսում է իր ընդերքի հաշվին պահել ժողովրդին, ենթակա է սնանկացման, սպառվող ռեսուրս է՝ ի տարբերություն տուրիզմի զարգացման»,- ասում է նա:

Վերնաշենցին վստահ է՝ գյուղում շատ ոլորտներ կան, որ հնարավոր է զարգացնել, ոչ թե մեխը խփել հանքի ճակատին, ցուցանակն էլ կախել՝ «ովքեր դեմ են հանքին, ազգի թշնամիներ են»: «Մենք մեր հետեւից եկող սերունդ ունենք, որ պետք է ապրի էկոլոգիապես մաքուր միջավայրում, ի՞նչ ենք ուզում թողնել իրենց: Որոշ մարդիկ, հեռու վայրում ապրելով, ուզում են իրենց բիզնեսը մեր տարածքում, մեր առողջության հաշվին զարգացնել, դա անթույլատրելի է»,- ասում է նա:

Gladzor village
Գլաձորը, ըստ Մկրտչյանի, պետք է ճանաչելի դառնա աշխարհին, հյուրեր ընդունի: «Թող մեկ հյուրատան փոխարեն տասնմեկը լինի, ի՞նչն է խանգարում»,- ասում է Գլաձորի բնակիչն ու վստահեցնում՝ մտածված աշխատանքի դեպքում արդյունքը սպասեցնել չի տա:

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
ՏԻՄ ընտրությունների ամփոփում՝ ըստ մանդատների
հաջորդը
Պահեստազորայինների ռազմական հավաքներ Ադրբեջանում

խմբագրական

Հայկն ու Բելը մարզական ասպարեզում

Promotion Image

Ուկրաինա․ մարդկային պատմություններ

Կացարանում 200 մարդ կա, նույնիսկ ջուր չունենք

լրահոս

  • Հանդիպել են Իրանի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարարները

    20:26 | 04.07.2022
  • Վրաստանը մեկ տարով արգելեց ցորենի արտահանումը

    17:56 | 04.07.2022
  • Միշելն ու Ալիեւը հեռախոսազրույց են ունեցել

    17:02 | 04.07.2022
  • Ավելի քան 31 հազար պատերազմական հանցագարծություն

    15:49 | 04.07.2022
  • Խոշոր տուգանք՝ ռուս եւ բելառուս մարզիկներին զրկելու համար

    15:03 | 04.07.2022

ընտրանի

  • 1

    Հայկն ու Բելը մարզական ասպարեզում

  • 2

    Կարակալպակստանի կարգավիճակում փոփոխություն չի մտցվի․ Միրզիոեւ

  • 3

    3-ական իժ, գյուրզա, շահմար, սահնօձ եւ 1 անհայտ...

  • 4

    «Միջազգային» գյուղ՝ տեղական խնդիրներով

  • 5

    Կողմերի կորուստները պատերազմի 130-րդ օրվա դրությամբ

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Հոկտեմբերի 2021
Ե Ե Չ Հ Ու Շ Կ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
« Սպտ   Նյմ »

© 2022 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա