• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
ՆերքինՔաղաքականություն

Սեղմված Արցախ

Թաթուլ Հակոբյան 12:00 | 16.05.2022
Թաթուլ Հակոբյան 12:00 | 16.05.2022
Karmir Shuka

44-օրյա աղետալի պատերազմի ավարտից եւ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հետո երեք անգամ եղել էի Արցախում, սակայն օրերի քանակը եւ ժամանակը թույլ չէին տվել Ստեփանակերտից դուրս ժամանակ անցկացնել, ման գալ գյուղերով, հանգիստ զրուցել մարդկանց հետ:

Արցախը տարածքով այնքան է փոքրացել ու սեղմվել, որ մեկ օրը բավարար է այցելելու համար հայ-ռուսական համատեղ վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններ՝ Մարտակերտ, Ասկերան եւ Մարտունի: Նախկին ԼՂԻՄ-ի մաս կազմող Հադրութն ամբողջությամբ, Շուշիի շրջանը մասամբ (Շուշի քաղաքն ու Քարին Տակ գյուղը) ադրբեջանական զինուժի տիրապետության տակ են, ինչպես նախկին՝ մարզից դուրս 7 շրջանները:

Հատկապես ինձ հետաքրքրում էր Շոշ-Կարմիր Շուկա գյուղերի միջեւ ընկած տարածությունը, բնակավայրերը եւ զուգահեռ ձգվող ճանապարհը, որով ադրբեջանցիները Ֆիզուլիից Հադրութի շրջանի Մեծ Թաղեր եւ Մարտունու Շեխեր գյուղերով կապվել են Քարին Տակի ու Շուշիի հետ:

Նախքան Շուշի հասնելը Քարին Տակի բարձունքից պարզ երեւում է այն ճանապարհը, որն ադրբեջանցիները կառուցել են մոտավորապես այն գծով, որով 2020-ի հոկտեմբեր-նոյեմբերի օրերին հարյուրավոր հատուկջոկատայիններով եւ զորքով հասել ու գրավել են Շուշին: Անզեն աչքով երեւում են երկու թունելների մուտքերը եւ կամրջի շինարարությունը: Նման երկու թունելների մուտքեր տեսանելի են Թաղավարդ գյուղի հատվածում՝ դեպի Մեծ Թաղեր ուղղությամբ:

Պատերազմի ավարտից հետո՝ 2021 թվականի ամռանը, Ադրբեջանը Ահմեդբեյլի-Ֆիզուլի-Շուշի 82 կմ երկարությամբ ճանապարհ է կառուցում, որն անցնելու է 7 թունելներով՝ 6,5 կմ ընդհանուր երկարությամբ:

Շոշից Կարմիր Շուկա ճանապարհի երկայնքով՝ մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա, պարզ երեւում է ադրբեջանցիների կողմից կառուցվող ճանապարհը, որոշ տեղերում հողային աշխատանքներն ընթացքի մեջ են: Ճանապարհն անցնում է գրավյալ եւ օկուպացիայի տակ գտնվող Մոշխմհատ, Թաղավարդ (գյուղի փոքր մասը, որ մոտ է Կարմիր Շուկային, մնացել է Արցախի կազմում), Զարդանաշեն, Սարգսաշեն, Ակնաղբյուր, Մադաթաշեն, Ավետարանոց, Ջրաղացներ, Սղնախ գյուղերով եւ մոտակա տարածքներով:

Ճանապարհին կարճ կանգառներ ունեցա եւ գյուղացիների հետ զրուցեցի Շոշում, Սարուշենում, Թաղավարդում եւ Կարմիր Շուկայում: Թաղավարդում բնակիչներից մեկը պատմեց, որ երբ Արցախի դրոշը բարձրացնում է տան դարպասի վրա, ռուս խաղաղապահները պահանջում են այն իջեցնել՝ պատճառաբանելով, թե մոտակա ադրբեջանական դիրքից եռագույնի ուղղությամբ կրակում են: Շատ տեղերում, որոնք դիրքային են ու տեսանելի ադրբեջանական կողմի համար, արցախցիներից պահանջում են հանել դրոշները: Սկզբում առաջարկում էին արցախյանի փոխարեն դնել հայկական դրոշը, սակայն այսօր դա էլ ցանկալի չէ:

Արցախցիների համար, սա, անշուշտ, ցավալի իրականություն է, բայց չեն ուզում հակաճառել ռուս խաղաղապահներին՝ նրանց համարելով իրենց անվտանգության երաշխավորը: Եվ այդպես էլ կա: Անկախ որեւէ մեկի վերաբերմունքից՝ ռուս խաղաղապահների հանդեպ Արցախում մեծ վստահություն եւ հարգանք կա: Դա արտահայտվում է նաեւ Ստեփանակերտում բարձրացված պաստառների գրություններով: Որոշ շրջանակներ արդեն խոսում են Ռուսաստանի կազմ մտնելու ցանկության մասին:

Արցախահայերի մեծամասնությունն այսօրվա իրավիճակի համար մեղադրում են վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին եւ Հայաստանի գործող իշխանություններին: Արցախահայերի մի մեծ հատված հավասարապես մեղադրում է նաեւ նախագահ Արայիկ Հարությունյանին, ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը, ճիշտ է, դա այնքան էլ բարձրաձայն չեն անում: Քիչ չեն նաեւ արցախահայերը, որոնք համոզված են, որ պատերազմում մեր պարտության եւ մարդկային, տարածքային կորուստները պայմանավորված էին Ռուսաստան-Թուրքիա պայմանավորվածություններով:

Կարմիր Շուկայից Ստեփանակերտ վերադարձա ավելի երկար, բայց համեմատաբար բարեկարգ ճանապարհով՝ Ճարտար-Գիշի-Ննգի: Շոշ-Կարմիր Շուկա ճանապարհը խայտառակ վիճակում է, ուղղակի քարուքանդ: Պատերազմից հետո այն չի վերանորոգվել: Բավականին երկար ժամանակ այս ճանապարհից օգտվել են նաեւ ադրբեջանական շարասյուները՝ Ֆիզուլիից Շուշի հասնելու համար:

Կառավարամերձ մի քանի աղբյուրներ ինձ տեղեկացրին, որ Ադրբեջանի ուժային կառույցների բարձրաստիճան ղեկավարները Շուշիում Արցախի ղեկավարության հետ շփումների ընթացքում առաջարկել են վերանորոգել Կարմիր Շուկա-Շուշի ճանապարհը, որն ամբողջությամբ հայկական վերահսկողության տակ է: Ադրբեջանցիներն առաջարկել են նաեւ ֆինանսական միջոցներ, սակայն Ստեփանակերտը մերժել է:

Պետք է ասել, որ ինչպես Ստեփանակերտում, այնպես էլ Արցախի խոշոր բնակավայրերում աշխուժությունն ու երթեւեկությունը ավելին է, քան նախքան պատերազմը: Եվ դա բնական է: Նախ՝ Արցախը 12 հազար քառակուսի կիլոմետրից դարձել է 3,2 հազար: Երկրորդ՝ ռուսական խաղաղապահների ներկայությունն ինքնին աշխուժություն է բերել, եւ երրորդ՝ բազմաթիվ բնակավայրերում ընթանում է բնակարանաշինություն: Ստեփանակերտում առավոտյան եւ երեկոյան ժամերին ոչ երկարատեւ խցանումներն առօրյայի մաս են:

Ivanyan villageԱրցախում գտնվելու հինգ օրերին ժամանակ գտա այցելելու նաեւ Ասկերան եւ Իվանյան, որտեղ Հայաստան համահայկական հիմնադրամը տասնյակ բազմաբնակարան շենքեր է կառուցում: Այն գտնվում է օդանավակայանի հարեւանությամբ՝ ռուսական խաղաղապահների կենտրոնակայանի դիմաց:

Եթե մինչեւ պատերազմը Արցախում բազմաթիվ էին ուղղություններն ու տեսարժան վայրերը, ապա 2020-ի նոյեմբերից հետո մեկ օրում կարելի է լինել բոլոր 5 քաղաքներում՝ Ստեփանակերտ, Ճարտար, Մարտունի, Ասկերան եւ Մարտակերտ, այցելել Գանձասար եւ Ամարաս:

Եթե մինչեւ 44-օրյա աղետալի պատերազմը Արցախն ընդարձակ հանրապետություն էր, եւ երկու-երեք օր էր պահանջվում կտրելու Օմարից մինչեւ Քիրս ու Արաքս, Կովսականից Մարտակերտ ու Քարվաճառ, Հադրութից Մարտունի եւ Գանձասար, Դադիվանքից Տիգրանակերտ ու Դիզափայտ, ապա այսօր այն առավել քան է սեղմվել ու պարփակվել հարթավայրային, խոցելի հողակտորի վրա՝ ատամ կրճտացնող ադրբեջանական զինուժի փողերի թիրախում:

«Ալիք Մեդիա»-ի թիմով Արցախում էինք հարցազրույցներ վարելու նպատակով: Մեր 9 հարցազրույցներն առաջիկայում հասանելի կլինեն «Ալիք Մեդիա»-ի կայքում, Ֆեյսբուքի եւ Յութուբի էջերում: Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը, ԱԺ նախագահ Արթուր Թովմասյանը եւ պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը նպատակահարմար չգտան հարցազրույց տալ՝ ակնարկելով նաեւ Հայաստանի ներքաղաքական վիճակը:

Թաթուլ Հակոբյան
Թաթուլ Հակոբյան

Լրագրող, հրապարակախոս, պատմություն հետազոտող, որն առօրյա փաստերը, դրանց վրա հիմնված դատողություններն ու պատմական փորձառությունը հաջողությամբ միահյուսելով ստանում է ուրույն բովանդակություն։

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
Հայ-ադրբեջանական սահմանը լիարժեք վերահսկողության տակ
հաջորդը
Ուկրաինայի վերականգնումը՝ Դավոսի ֆորումի թեմա

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Բնության հետ ներդաշնակ տնտեսություն․ երեք պատմություն Վայոց ձորից

  • 2

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 3

    Կրթության նոր մեթոդներ, որոնք ձեւավորում են քննադատական ու...

  • 4

    2024-ի հունվարի 1-ից կենսաթոշակը նոր ձեւով կհաշվարկեն

  • 5

    Շիրակի մայր բուհը վերջապես ռեկտոր ունեցավ

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Մայիսի 2022
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031 
« Ապր   Հնս »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն