• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
Քաղաքականություն

Արաքսավանի խաբկանքը

Վահրամ Աթանեսյան 19:58 | 25.10.2024
Վահրամ Աթանեսյան 19:58 | 25.10.2024
Մեջբերում Վահրամ Աթանեսյանից

Չինաստանում հանդիպել են Իրանի եւ Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարները եւ քննարկել «Խուդաֆերին» եւ «Կույսի աշտարակ» հէկ-երի ու Արաքս գետի վրա ջրամբարի համատեղ շահագործման, երկու երկրների եւ Ռուսաստանի էլեկտրական հզորությունների ինտեգրման եւ էներգակիրների արտահանման հարցերը:

Արաքսի հովտում հէկ-երի եւ ջրամբարի կառուցման նախագիծ մշակվել է դեռեւս ԽՍՀՄ գոյության տարիներին: Ծրագիրը չի իրականացվել Խորհրդային Միության փլուզման, ԼՂ հակամարտության եւ Ղարաբաղյան առաջին պատերազմից հետո ստեղծված իրավիճակի պատճառով: Այդուհանդերձ, իրանական կողմը, երեւի 2010-ականներին, ձեռնամուխ է եղել շինարարական աշխատանքներին:

Ապրիլյան քառօրյա ռազմական գործողություններից հետո Իրանը եւ Ադրբեջանը պայմանավորվածության են հասել, որ կառույցին կներգրավվեն նաեւ ադրբեջանցի մասնագետներ: Այս շրջանում տեղեկություն է տարածվել, որ ջրամբարի կառուցման առնչությամբ հայկական կողմը համաձայնել է Պաշտպանության բանակի դիրքերի «փոփոխություն կատարել»: Քառասունչորսօրյա պատերազմից հետո ադրբեջանական մամուլը գրել է, որ հայկական ուժերը «տասը կիլոմետր խորությամբ հետ են քաշվել, եւ ինժեներական կառույցների անվտանգությունն ապահովելու համար տեղաբաշխվել են Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի ստորաբաժանումներ»:

Իրականությանը որքանով է համապատասխանում այդ տեղեկությունը՝ շատ դժվար է հաստատել կամ հերքել: Ուշագրավ է, որ նույն շրջանում ԼՂՀ կառավարությունը հաստատել է «Արաքսավան» ծրագիրը: Այն ենթադրում էր նոր բնակելի ավանի կառուցում՝ սոցիալական բոլոր ենթակառուցվածքներով, Արաքսի հովտում տասնյակ հազարավոր հեկտար գյուղատնտեսական նշանակության հողերի ականազերծում, այգիների եւ գյուղմթերքի վերամշակման ձեռնարկությունների հիմնադրում: Ինչ միջոցներ են պետական բյուջեից հատկացվել այդ ծրագրին՝ ստույգ հայտնի չէ: Իրազեկ աղբյուրների վկայությամբ՝ խոսքը մի քանի միլիարդ դրամի մասին է:

Ըստ ծրագրի՝ Արաքսավանում պետք է վերաբնակվեին Լիբանանից եւ Սիրիայից հայեր, որ ունեին ձիթենու այգիներ հիմնադրելու փորձ եւ մտադիր էին այն կիրառելու Արաքսի բարեբեր հովտում: 2016 թվականի ապրիլի առաջին օրերին ադրբեջանական բանակը հարձակման է անցել նաեւ այդ ուղղությամբ եւ տիրացել Լելե-թեփե բարձունքին՝ խնդիրներ հարուցելով Հադրութ-Ջեբրայիլ հաղորդակցության անվտանգության համար: Ըստ էության, ապրիլյան քառօրյա մարտերից հետո «Արաքսավան» ծրագրի իրականացումը գրեթե չեղարկվել է:

Ի՞նչ իմաստ ուներ Հադրութից գրեթե քառաուն կիլոմետր հեռավորության վրա բացարձակապես ամայի տարածքում՝ Իրանի հետ սահմանի անմիջական հարեւանությամբ, բնակավայր հիմնադրելու եւ գյուղատնտեսություն զարգացնելու ծրագիրը: Որ այն «փողերի լվացման» հնարավորություն էր, կասկած չկա, բայց երբ խնդիրը փորձում ենք գնահատել հետահայաց սթափությամբ, տպավորություն է ձեւավորվում, թե «Արաքսավանը» պարզ խաբկանք էր:

Իշխանությունը պարզապես արցախցիներին ներշնչում էր, որ «մի թիզ հող անգամ թշնամուն չի զիջվելու»: Ի դեպ, նույնը կարելի է ասել ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո Թալիշում կաթիլային ոռոգման համակարգ ներդնելու, մի քանի տասնյակ շքեղ առանձնատներ կառուցելու, Մատաղիսում սեւ խավիարի արտադրություն հիմնադրելու «պետական ծրագրերի» մասին:

Դիտողունակ մարդիկ կհիշեն, որ 2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո Հայաստանի ԱԱԾ տնօրեն Վանեցյանն այցելել է Արաքսավան եւ հայտարարել, որ ծրագիրը ոչ միայն չի չեղարկվի, այլեւ ավելի կընդլայնվի: Աշխարհում, երեւի, նման նախադեպ չգտնվի, երբ պետության հատուկ ծառայության ղեկավարը թույլ տա խոսել միջազգայնորեն այլ երկրի պատկանող տարածքների յուրացման մասին:

Նույն տեղում այսօր Ադրբեջանը եւ Իրանը համատեղ էներգետիկ ծրագրեր են իրականացնում: Եթե նրանց շահերն արմատապես համընկնեն, Թեհրանը կարող է վաղը համաձայնել, որ ռուս-ադրբեջանա-իրանական էներգակիրները տարանցվեն «Զանգեզուրի միջանցքով»: Իսկ մենք դեռ «Արաքսավանի» խաբկանքից չենք ձերբազատվել:

Վահրամ Աթանեսյան

Պատմաբան, լրագրող, հրապարակախոս, քաղաքական գործիչ։ Հայաստանի Գերագույն խորհրդի (1990-1995) Արցախից ընտրված պատգամավոր, 2000-2015 թվականներին Արցախի Ազգային ժողովի երեք գումարումների պատգամավոր։ «Խոջալու․ հանցագործության անատոմիա», «Երկրի ժամանակը», «Հոգեւոր Հայաստանը եւ արդիականությունը» եւ «Աստծո հաջորդ օրը» գրքերի հեղինակն է։

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
Զելենսկին հրաժարվել է Գուտերեշին ընդունելուց՝ BRICS-ի գագաթնաժողովին մասնակցելու պատճառով
հաջորդը
Վրաստանի եվրոպական ուղուց է կախված Հայաստանի ապագան. Սաակաշվիլու հայերեն ուղերձը

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Կարմիր գրքում գրանցված ծաղիկ է վաճառվում

  • 2

    Մեղուների քանակը նվազել է, բույսերի փոշոտումը՝ վատացել

  • 3

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 4

    Շարադրություն. Զոյա Բեգլարյան, «Իմ գյուղը»

  • 5

    Շարադրություն. Մարիամ Ղուկասյան, «Իմ գյուղը»

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Հոկտեմբերի 2024
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 
« Սպտ   Նյմ »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն