Այս տարի առաջին անգամ Հայաստանը մասնակցում է Եվրոպայում լույս տեսնող գրական ստեղծագործությունների եւ դրանց հեղինակների հանրահռչակման ամենամյա գրական մրցանակաբաշխությանը: Այն ֆինանսավորում է Եվրոպական միության «Ստեղծագործ Եվրոպա» ծրագիրը։ Հայաստանը ծրագրին միացել է 2018 թվականին: Յուրաքանչյուր երկրից մրցանակը շնորհվում է մեկական հեղինակի: Հաղթող գիրքը թարգմանվում է Եվրոպայում եւ աշխարհի այլ երկրներում։
«41 երկիր է մասնակցում, եւ ամեն տարի 14, 15 երկիր ռոտացիայի կարգով կրկնվում է, 3-4 տարի հետո էլի պետք է մասնակցենք: Ազգային ժյուրիի կազմը դիտարկում է նախորդ երկու տարվա ընթացքում տպված ողջ արձակը, ընտրում է չափորոշիչներին համապատասխանող գրքեր, մեր պարագայում դրանք չեն գերազանցում մեկ տասնյակը։ Ընտրեցինք հինգը, հինգը մաքսիմումն էր, որ կարող էր կարճ ցուցակում հայտնվել»,- ասում է ԵՄ գրական մրցանակի ազգային ժյուրիի նախագահ, արձակագիր Արմեն Հայաստանցին:
Գրականագետ Արքմենիկ Նիկողոսյանը մրցանակաբաշխության եզրափակչում հայտնվելն ինքնին բարձր գնահատական է համարում: 14 երկրի եվրոպական 55 գրքի կողքին են հայտնվել Արամ Ավետիսի «Երբ առնետները կարդալ գիտեին», Հովիկ Աֆյանի «Կարմիր», Արամ Պաչյանի «PF», Անուշ Սարգսյանի «Անոն», Լուսինե Խառատյանի «Անմոռուկի փակուղի» վեպերը:
Գործերը պետք է տպագրված լինեին վերջին երկու տարվա ընթացքում, հեղինակի առնվազն երկրորդ, առավելագույնը չորրորդ գիրքը պետք է լիներ. սրանք են հիմնական չափորոշիչները:
Արամ Պաչյանի կարծիքով հայ գրականության համար սա արդեն լուրջ հաղթանակ է. «Մենք երկար ժամանակ ենք կղզիացած եղել, մենք միշտ եղել ենք եվրոպական գրականության մաս, բայց քաղաքական կոնտեքստում կղզիացել ենք, ու սրանով մենք դարձյալ փաստացի վերադառնում ենք եվրոպական գրական ավանդույթների ընտանիք»:
ԵՄ գրական մրցանակն ամեն տարի լույս է ընծայում անթոլոգիա, որում ներկայացված են հատվածներ դափնեկիրների ստեղծագործություններից՝ եւ՛ բնօրինակ լեզվով, եւ՛ անգլերեն կամ ֆրանսերեն թարգմանությամբ: Շուրջ 1300 թարգմանչական գործարք է ստորագրվել Եվրամիության աջակցության շնորհիվ «Ստեղծագործ Եվրոպայի»՝ Գրական թարգմանությունների դրամաշնորհի շրջանակում: Հաղթողների անունները կհայտարարվեն մայիսի 18-ին՝ առցանց միջոցառման ընթացքում:
Մասնագիտությամբ լեզվաբան եմ, բայց հիմնական զբաղմունքս եղել է լրագրությունը։ Սկսելով «Շողակաթ» հեռուստաընկերությունից՝ մշտապես լուսաբանել եմ մշակութային իրադարձություններ՝ խնդիր ունենալով արվեստի երեւույթները չթողնել ստվերում։