• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
ՆերքինՔաղաքականություն

Նիկոլ Փաշինյանը չտեսավ մեծ պատկերը

Թաթուլ Հակոբյան 14:30 | 27.09.2021
Թաթուլ Հակոբյան 14:30 | 27.09.2021
Nagorno-Karabakh war

Ուղիղ մեկ տարի առաջ այս օրը՝ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին, Ադրբեջանը պատերազմ սկսեց Արցախի դեմ։ 44 օր տեւած ռազմական գործողությունների եւ նոյեմբերի 10-ի հայտարարության հետևանքով իր վերահսկողության տակ առավ յոթ շրջանները, ինչպես նաեւ գրավեց Հադրութի շրջանն ամբողջությամբ, Շուշի քաղաքը, հատվածներ Շուշիի, Մարտակերտի, Ասկերանի, Մարտունու շրջաններից:

Կարո՞ղ էր այս աղետը տեղի չունենալ, կարո՞ղ էինք խուսափել պատերազմից եւ 4000 հազարից ավելի մարդկային կորուստներից: Կարող էինք, եթե վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը տեսներ մեծ պատկերը եւ մեծագույն սպառնալիքը՝ պատերազմի անխուսափելիությունը, թուրք-ադրբեջանական նոր գործակցությունը ընդդեմ Արցախի եւ Հայաստանի:

1994 թվականի մայիսի 12-ից, երբ Ռուսաստանի միջնորդությամբ հաստատվեց անժամկետ զինադադար, Ադրբեջանը նախապատրաստվում էր նոր պատերազմի, քանի որ տարածքներ էր կորցրել: Պատերազմից կարող էինք խուսափել, եթե Արցախյան առաջին պատերազմում տարած հաղթանակից հետո գնայինք արժանապատիվ խաղաղության: Դա, անշուշտ, դյուրին գործ չէր, բայց մենք չարեցինք հնարավորը: Մենք չցանկացանք խաղաղության համար գին վճարել եւ արդյունքում ստացանք 44-օրյա աղետ:

Երեք տասնամյակ մենք խաղաղության համար գին վճարում էինք սահմանին կանգնած 18-ամյա տղաների կյանքով եւ բավարարվում նրանց կենացները համազգային խրախճանքների ժամանակ խմելով: Ստատուս-քվոյի գինը նաեւ շրջափակված, տնտեսապես եւ տարածաշրջանային նախագծերից մեկուսացած Հայաստանն էր:

Նիկոլ Փաշինյանի ժողովրդայնությունը նրան թույլ էր տալիս փնտրել արժանապատիվ լուծումներ: Կստացվե՞ր դա, թե՞ ոչ, այլ հարց է, բայց փաստ է, որ նա չգնաց խաղաղություն գտնելու ճանապարհով եւ շարունակեց երկրորդ եւ երրորդ նախագահների քաղաքականությունը:

Ինչպիսի՞ն էր լինելու հայ հասարակության հակազդեցությունը, եթե Փաշինյանը գնար խաղաղության փնտրտուքների ճանապարհով, առաջին փուլում վերադարձներ 5 շրջանները Արցախի միջանկյալ կարգավիճակի եւ խաղաղության դիմաց, այն է՝ իրականացներ Լավրովի կամ ռուսական առաջարկները:

Արցախը ամբողջությամբ, Սփյուռքը գրեթե ամբողջությամբ եւ Հայաստանի մի մասը նրան մեղադրելու էին դավաճանության, հողերը վաճառելու եւ հայ ժողովրդի շահերին հակառակ որոշում կայացնելու համար, ինչը, այլ շեշտադրումներով, անում է այսօր: Ռոբերտ Քոչարյանը, Սերժ Սարգսյանն ու նրանց քաղաքական թիմերը, մտավորականությունը պահանջելու էին Փաշինյանի հրաժարականը, հայտարարելու էին, որ մենք կարող ենք եւս 30 տարի պահել ստատուս-քվոն (դա, անշուշտ, չէր լինելու նրանց որդիների կյանքի գնով), որ կարող ենք զիջումների գնալ, երբ սպառվեն խաղաղության եւ արժանապատիվ կարգավորման բոլոր հնարավորությունները:

Նրանք Փաշինյանին մղեցին ոչմիթիզականության անկյուն, բայց նրանք չեն հիմնական մեղավորը: Փաշինյանը չպետք է տեղի տար ընդդիմության անպատասխանատու հայրենասիրությանը եւ շանտաժին ու լսեր իր ականջին հասնող սթափության ձայները:

Հիմա ի՞նչ ունենք: Արցախը ամբողջությամբ, Սփյուռքը գրեթե ամբողջությամբ եւ Հայաստանի մի մասը Փաշինյանին մեղադրում է դավաճանսւթյան, հողերը հանձնելու եւ հայ ժողովրդի շահերին հակառակ որոշում կայացնելու համար: Ճիշտ այնպես, ինչպես մեղադրեց Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին՝ Հայաստանի միակ առաջնորդին, ով պատրաստ էր 1997-1998-ին գին վճարելու արժանապատիվ խաղաղության համար:

Այսօր արդեն չունենք անվտանգության գոտին, պարտվել ենք պատերազմում, զրկվել ենք Արցախի անվտանգության երաշխավորը լինելու մայրական դերից եւ անգամ չենք կարողանում Հայաստանի անվտանգությունը երաշխավորել: Կորցրել ենք 4000 հազար կյանքեր, խեղել 10 հազարը, մեր ժողովրդին զրկել ապագայից ու երազանքներից, վտանգի տակ դրել Սյունիքը, Արցախն ու ամբողջ Հայաստանը:

Սա՞ էր մեր ուզածը: Սա չէ՛ր, բայց մեր քաղաքականությամբ կուրորեն սրան էինք գնում: Մենք ընտրել էինք մի ճանապարհ, որը տանում էր դանդաղ պարտության, արյունաքամ էր անում Հայաստանը, խթանում արտագաղթը, խոչընդոտում մեր տնտեսության զարգացումը: Ոչմիթիզականությունը, Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի սպառնալիքների հետ հաշվի չնստելը, տարածաշրջանային եւ միջազգային զարգացումներն անտեսելը մեզ ամեր օր մոտեցնում էին այս աղետին:

Բայց այս աղետը չէր ունենա այսպիսի խորք ու մասշտաբներ, եթե Հայաստանի իշխանությունները պատերազմի առաջին օրերին կանգնեցնեին այն: Նախքան նոյեմբերի 10-ի հայտարարությունը, որտեղ մենք անելիք այլեւս չունեինք, մի քանի հնարավորություններ կային ավելի ընդունելի տարբերակով կանգնեցնելու պատերազմը եւ գնալու բանակցությունների: Մենք նախընտրեցինք մինչեւ վերջ գնալու եւ մինչեւ վերջ ու գրեթե ամեն ինչ կորցնելու տարբերակը:

Այսօր, այս աղետից հետո են իշխանությունները խոսում են խաղաղության դարաշրջանի մասին: Ընդ որում՝ ե՛ւ Ադրբեջանի, ե՛ւ Թուրքիայի հետ: Ճիշտ այնպես, ինչպես 1920-ի աղետից հետո, երբ կորցրել էինք 30 հազար քառակուսի կիլոմետր Հայաստան, տվել հազարավոր զոհեր, վիրավորներ ու գերիներ, կորցրել էինք Կարսը, քեմալականները զավթել էին Ալեքսանդրապոլը, Շիրակի դաշտավայրը:

Արեւմտյան Հայաստանը, ապա Արեւելյան Հայաստանի կեսը կորցնելուց հետո միայն ՀՀ ղեկավարները կարեւորեցին Թուրքիայի սպառնալիքի հետ հաշվի նստելը: Այլապես վերջին վարչապետ Սիմոն Վրացյանը կառավարական հայտարարության մեջ, որ նաեւ ուղղված էր Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքին, չէր գրի. «Հայաստանի պետական կառուցվածքը խարսխվելու է ոչ թե օտարների սին ու վտանգավոր ներշնչումներից, այլ Հայաստանի իրական կարողությունից: Մեր գործողության նշանաբանն է լինելու անկեղծ հաշտություն Թուրքիայի հետ եւ համերաշխություն ու խաղաղ գոյակցություն բոլոր հարեւանների հետ»:

Դրանից ընդամենը ամիսներ առաջ՝ 1920-ի օգոստոսին, ՀՀ ղեկավարությունը Սեւրի դաշնագիրն էր տոնում Երեւանում:
2020-ի օգոստոսին Նիկոլ Փաշինյանն ու ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը Սեւրի հարյուրամյակն էին կարեւորում:

Մենք միշտ ուշանում ենք եւ խաղաղության մասին խոսում անդառնալի թվացող կորուստներից ու պարտություններ կրելուց հետո:

Այսօր խաղաղությունը մեզնից չի կախված, քանի որ մեր դերակատարությունը խիստ սահմանափակ է: Մենք արժանապատիվ խաղաղություն կարող էինք կերտել հաղթած ժամանակ:

Այսօր մեր ուզելով չէ, որ խաղաղությունը գալու է: Բայց մենք կարող էինք արժանապատիվ խաղաղություն բերել 1994-ից ի վեր, ինչը, որպես ազգ եւ պետություն, չարեցինք:

Թաթուլ Հակոբյան
Թաթուլ Հակոբյան

Լրագրող, հրապարակախոս, պատմություն հետազոտող, որն առօրյա փաստերը, դրանց վրա հիմնված դատողություններն ու պատմական փորձառությունը հաջողությամբ միահյուսելով ստանում է ուրույն բովանդակություն։

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
Հարաբերության կարգավորման ծրագիր դեռ չկա
հաջորդը
Փաշինյանին պետք է դատել սեպտեմբերի 26-ի համար

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Բնության հետ ներդաշնակ տնտեսություն․ երեք պատմություն Վայոց ձորից

  • 2

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 3

    Կրթության նոր մեթոդներ, որոնք ձեւավորում են քննադատական ու...

  • 4

    2024-ի հունվարի 1-ից կենսաթոշակը նոր ձեւով կհաշվարկեն

  • 5

    «Աղբահանության վճարի թանկացման որոշումը պետք է վիճարկել դատարանում»․...

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Սեպտեմբերի 2021
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930 
« Օգս   Հկտ »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն