• Գլխավոր
  • Հարթակ
    • 17+
    • Էկո
    • Սովետ
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • Գործընկերներ
    • Բուն TV
  • մեր մասին
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հարթակ
    • 17+
    • Էկո
    • Սովետ
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • Գործընկերներ
    • Բուն TV
ՀայաստանՄենք

Յո՞ երթաս, տղա

Վահրամ Աթանեսյան 11:30 | 26.01.2021
Վահրամ Աթանեսյան 11:30 | 26.01.2021

Անցած վաղ գարնան մի երեկո մայրն ու քույրերը ժենգյալով հաց էին թխում: Հայրը սեղանի գլխին էր: Մենք պապենական ավանդույթով քավոր-սանիկ ենք: Գյուղի ձմռան երեկոների մեր ամենացանկալի հյուրը Վազգեն քեռին էր: Հայրս նրան եղբոր պես էր ընդունում: Այն հին, գրեթե դեռ նահապետական ժամանակներում, այսօրվա պես հիշում եմ՝ հայրս ու Վազգեն քեռին ռադիոընդունիչին հպված՝ լսում էին «Ամերիկայի ձայնի» հաղորդումները: Մանկական այդ հիշողություններից տպավորվել է, որ Վազգեն քեռին հորս ասում էր. «Այ, Սերոժ, կտեսնես, Քենեդուն Ջոնսոնն է սպանել, որ տեղը նստի»: Ես չգիտեի՝ Քենեդին ով է, Ջոնսոնն՝ ով, բայց Վազգեն քեռին ասում էր շատ համոզիչ: Բանակային ծառայություն անցել էր Գերմանիայում եւ երբ ռուսերեն ասում էր «Бранденбургские ворота», իմ աչքին նա գրեթե Բեռլին գրաված էր երեւում:

Ահա՝ անցած-գնացած, հուշ դարձած այդ երեկոներից էինք հոր հետ խոսում, մայրն ու քույրերը տաք-տաք ժենգյալով հաց էին դնում: Եւ էլի մի բաժակ խմվում էր՝ քոլատանձի արաղը:

Երկու եղբայրներով նրանք ոչ այն է՝ սեղանակից, ոչ այն է՝ մոր եւ քույրերի օգնական էին անցած վաղ գարնան այդ երեկո՝ Սասունն ու Դավիթը: Հունվարի 25-ին Սասունը լուռ ու գլխահակ էր: Աչքերը՝ կարմրած: Ամռանը բանակային ծառայության էր անցել՝ Ջեբրայիլ: Մինչեւ կհարմարվեր՝ պատերազմը պայթեց: Հոր հետ վերջին անգամ կապի դուրս է եկել հոկտեմբերի 11-ին: Ու՝ վերջ:

Հայաստանի պետական դրոշով ծածկված դագաղ, պապի, տատի, մեծ տատուպապի հուշաքարերի կողքին՝ թարմ շիրմափոս: Հոգեւորականի կարճ խոսք: Պատվո պահակախմբի հրաժեշտի համազարկ: Այս մեծ աշխարհում Դավիթ Ղազարյանի երկրային կյանքը ե՞րբ, որտե՞ղ եւ ինչպե՞ս է կտրվել՝ անհայտ է: Որ ավելի սպանիչ եւ վիրավորական է, քան ինքնին զինվորի զոհվելու փաստը: Բայց որ երկրի իշխանության ոչ մի ներկայացուցիչ հրաժեշտի այդ լուռումունջ արարողությանը չկա՝ ահավոր է:

Յո՞ երթաս, տղա:

Ես քո հորը մխիթարանքի կամ գոտեպնդման բառ չեմ գտնում՝ ասեմ: Անխոս գրկում եմ եւ ինձ է փոխանցվում նրա հաղթ մարմնի ամենավերջին մկանի, նյարդաթելի պրկված թրթռոցը, որ կոտորակող լաց էր լինելու, եթե ինքնատիրապետումը կորցներ: Մենք լուռ հասկանու՞մ ենք իրար: Չգիտեմ: Անբարո է, երբ մի նժարին փորձում են որդեկորույս ծնողի ցավը, մյուսին՝ առհասարակ մարդկային, կամ՝ թեկուզ ազգային լքվածությունը դնել: Անհամեմատելի է: Որովհետեւ եթե ոչ վաղը, ապա հաստատ մյուսը օրը, մի տարի, երկու տարի անց մարդիկ, որոնք պատերազմում թանկ կորուստ չեն ունեցել, վերադառնալու են իրենց առօրյային (եթե արդեն չեն վերադարձել): Հին սերնդի սեղանագլուխ նստողներին փոխարինելու են երիտասարդները եւ դարձայլ նույն արարողակարգով առաջարկելու են՝ ի հիշատակ վասն հայրենյաց նահատակվածների:

Կյանք է, մարդիկ՝ հաշվենկատ եւ օգտապաշտ: Իսկ որդեկորույս հայրերի ուսերն այլեւս չեն շտկվելու: Մայրերի աչքը չի ցամաքելու: Քույր ու եղբայր ունենալու են իրենց բաժին մեծումանր ուրախությունները: Այստեղ կամ՝ աշխարհի որեւէ անկյունում: Հայրերն ու մայրերը չեն հեռանալու: Եւ մինչեւ վերջ օտարոտի են մնալու պատերազմից անվերք մնացածներին: Ով էլ որ նա լինի: Մարդու ամենաթանկն իրենից աշխարհ եկած զավակն է:

Ի՞նչ ասես: Ինչպե՞ս բացատրես: Բացատրության տրվու՞մ է, որ երեք ամիս ծառայած զինվորին թողնեն դժոխքի կրակներում: Հետո ապսպրեն, որ ծնողները ԴՆԹ փորձանմուշ պիտի հանձնեն: Երկու-երեք անգամ Երեւան կանչեն:
Յո՞ երթաս, տղա:

Այս ավերումների պատասխանատուն, այս փլուզումների մեղավորն ո՞վ է: Եւ եթե գյուղովի, հարեւան գյուղերից, Մարտակերտից, Ստեփանակերտից եկածների բազմությունը լուռ է, ապա միայն իր կորցրած զավակների հիշատակի հանդեպ հարգանքից: Իսկ առհասարակ նրանք բողոքավոր են: Հոգով-մտքով՝ ապստամբ: Ոչ մեկին չեն ընդունում արդեն: Ոչ մի հեղինակություն: Կարծես չեն էլ ուզում ինչ-որ անիմաստ բառեր լսել: Շփոթված են, շվարած: Կասկածավոր: Չգիտեմ:

Լուռ մոտենում՝ ձեռք են սեղմում, բայց առաջվա նման գոնե որպիսություն չեն հարցնում: Ոչ էլ «վերջն ի՞նչ է լինելու» են ասում եւ սպասում, որ սփոփիչ մի բան լսեն: Ոչինչ այլեւս հետաքրքիր չէ: Եւ ամենաահավորը դա է: Երբ պատվո պահակախմբի հրաժեշտի համազարակը ոչ մի զգացողություն չի փոխանցում: Եւ զինվորականներն արագ հեռանում են: Քահանան՝ նույնպես: Եւ 19-ը չբոլորած երեխա-զինվորի հուղարկավորության թափորի վրա երկինքը կարծես իջնում է կապարագույն կողկողանքի ծանրությամբ:

Կանայք գերեզմանատուն չեն եկել: Լինեին էլ, հազիվ թե ողբուկական անեին: Երեքուկես ամսվա վիշտը քարացել է: Քարե դառնություն: Քարե ընդվզում: Քարի համրություն: Եւ քարի հավիտենություն՝ որքան աստված հորնումորը կյանք է թողել առջեւում: Բայց թողել է որ ի՞նչ: Եւ իբր թե փրկվածներս ո՞վ ենք: Անհատների թվաբանական գումա՞ր, որ մերթ աճում, մերթ պակասում է: Գյուղական համա՞յնք: Հանրությու՞ն: Ժողովու՞րդ ենք, թե՞ խաղաղապահ առաքելության գոտու բնակչություն:

Յո երթա՞ս, տղա:

Ես անցած վաղ գարնան այն ջերմ երեկոյի քո ժպիտների լույսն առանց քեզ ինչպե՞ս պահեմ: Յո՞ երթաս, տղա…Պատասխան չկա: Պատասխանատու չկա: Նույնիսկ ներում խնդրող չկա: Երեւի ներում խնդրելու համար էլ մարդ երես պիտի ունենա: Ղարաբաղցու ասած՝ այդ երեսատեղն էլ չեն թողել:

Վահրամ Աթանեսյան

Պատմաբան, լրագրող, հրապարակախոս, քաղաքական գործիչ։ Հայաստանի Գերագույն Խորհրդի (1990-95) Արցախից ընտրված պատգամավոր, 2000-2015 թվականներին Արցախի Ազգային ժողովի երեք գումարումների պատգամավոր։ «Հոգեւոր Հայաստանը եւ արդիականությունը» գրքի հեղինակն է։

Ղարաբաղյան էսքիզներ
0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
Առաջին նախագահը հյուրընկալել է ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանին
հաջորդը
Մալվինյան (Ֆոլքլենդյան) պատերազմի դասերը

Նման հոդվածներ

Իրականության դեմ

11:30 | 09.03.2021

Փետրվարի 23

11:30 | 27.02.2021

Էհ, Միշա, Միշա

11:30 | 23.02.2021

Բան չասեք Երեւանիս

11:30 | 16.02.2021

Փետրվարի տաք օր

11:30 | 09.02.2021

Խնջույք ժանտախտի ժամին

11:30 | 06.02.2021

խմբագրական

Հոբելյանին ընդառաջ

Promotion Image

լրահոս

  • Վերացնե՞լ պատժամիջոցները, թե՞ հրաժարվել համաձայնագրից

    20:08 | 10.04.2021
  • ԱՄՆ-ՆԱՏՕ շփումներ

    19:38 | 10.04.2021
  • Ամենախոշոր տուգանքը Չինաստանի պատմության մեջ

    19:11 | 10.04.2021
  • Կվերացվեն համաձայնագրին հակասող պատժամիջոցները

    18:51 | 10.04.2021
  • Առաջին արաբ կին տիեզերագնացը

    18:19 | 10.04.2021

ընտրանի

  • 1

    Աղավնոյի «անկախ պետությունը»

  • 2

    Եթե հաղթեինք

  • 3

    Պատերազմական դրվագներ։ Գոռ Սարկիսյան

  • 4

    Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ խոսել է պետք. մղձավանջային...

  • 5

    Աննախադեպը

Facebook Youtube Email Telegram
Վարդան Հարությունյան

Իրավապաշտպան, հասարակական գործիչ` խորհրդային այլախոհի տպավորիչ կենսագրությամբ։ 2004-ին ստեղծել է «Իրավունքի եւ ազատության կենտրոնը», որի հիմնադիր ղեկավարն է։ Հրապարակել է հայ այլախոհության պատմությունը ներկայացնող երկու գիրք՝ «Այլախոհությունը խորհրդային Հայաստանում» եւ «Քաղբանտարկյալի պատմություն»։

Մեսրոպ Հարությունյան

Լրագրող, խմբագիր, փորձագետ, լրագրության ուսուցիչ, ում կենսագրությունը սկսվել է նախորդ դարի 80-ականներին Հայաստանի Մեղրու շրջանի «Արաքս» թերթից ու շարունակվել մեդիայի կայացման խառնարանում։ Նաեւ գրող է, պատմվածքների ու վեպերի չորս գրքի հեղինակ։

Վահրամ Աթանեսյան

Պատմաբան, լրագրող, հրապարակախոս, քաղաքական գործիչ։ Հայաստանի Գերագույն Խորհրդի (1990-95) Արցախից ընտրված պատգամավոր, 2000-2015 թվականներին Արցախի Ազգային ժողովի երեք գումարումների պատգամավոր։ «Հոգեւոր Հայաստանը եւ արդիականությունը» գրքի հեղինակն է։

Tatul Hakobyan
Թաթուլ Հակոբյան

Լրագրող, հրապարակախոս, պատմություն հետազոտող, որն առօրյա փաստերը, դրանց վրա հիմնված դատողություններն ու պատմական փորձառությունը հաջողությամբ միահյուսելով ստանում է ուրույն բովանդակություն։

արխիվ

Հունվարի 2021
Ե Ե Չ Հ Ու Շ Կ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
« Դկտ   Փտր »

@2020 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա