Անցած տարվա հոկտեմբերին Կառավարությունը որոշում էր ընդունել աղետի գոտու բնակավայրերը վերջնականապես ազատել տնակներից: Մինչեւ 2027 թվականը պետք է ապամոնտաժեն պետական, համայնքային սեփականության տարածքներում տեղադրված կամ կառուցված ոչ հիմնական շինությունները, իսկ բնակիչներին՝ վերաբնակեցնեն։
1988 թվականի երկրաշարժի հետեւանքով բնակարան կորցրած, բայց փոխհատուցում չստացած, բնակարան չկորցրած, բայց փոխհատուցման սպասող, ինչպես նաեւ փոխհատուցում ստացած, բայց էլի սպասող քաղաքացիները ոգեւորվեցին՝ մտածելով, որ բնակարաններ են ստանալու: Սակայն այս տարվա սկզբին բազմաթիվ տնակաբնակներ ծանուցում ստացան, որ 6-ամսյա ժամկետում ապամոնտաժեն տնակներն ու ազատեն համայնքապատկան զավթված հողատարածքները:
Գյումրու համայնքապետարանի անշարժ գույքի կառավարման բաժնի պետի տեղակալ Մկրտիչ Դավթյանն ասում է՝ Գյումրիում 450 տնակատեր արդեն ծանուցված է: Ծանուցագրով հստակ տեղեկացել են, որ իրենց միջոցներով մայիսի երկրորդ կեսին պետք է ապամոնտաժեն տնակները, հակառակ դեպքում համայնքապետարանն իր միջոցներով կապամոնտաժի, քանդման ընթացքում ստացված վառելափայտն ու շինանյութն էլ համայնքի սեփականություն կճանաչվի: Եթե քաղաքացին հրաժարվի տնակից դուրս գալուց, գործընթացը կիրականացվի հարկադիր եղանակով՝ ոստիկանական ուժերի միջամտությամբ:
Տնակների ապամոնտաժումը փուլերով է արվելու: Առաջին փուլում՝ մայիսի ընթացքում, 902 ոչ հիմնական շինություն պետք է քանդվի: Ըստ պատասխանատուների՝ վերջին 10-15 տարիներին 132 չբնակեցված տնակների ապամոնտաժումն ընթացքի մեջ է։ Շիրակի մարզում հաշվառված 3590 տնակներից 2648-ը Գյումրիում է։
Ի՞նչ են անելու տնակներից զրկված մարդիկ, պետությունն ապահովելո՞ւ է նրանց կացարանով։ Մկրտիչ Դավթյանն ասում է՝ ոմանց՝ այո, ոմանց՝ ոչ: Փոխհատուցում նախատեսված է 1988 թվականի երկրաշարժի հետեւանքով բնակարան կորցրած եւ անօթեւանների հերթացուցակում հաշվառված կամ ինչ-ինչ պատճառներով հերթացուցակից դուրս մնացած քաղաքացիների համար: Պետությունը նրանց բնակարանի գնման վկայագիր (ԲԳՎ) է հատկացնելու: Այստեղ հարկ է նշել, որ ԲԳՎ-ի ծրագրի մեկնարկին զուգընթաց շուկայում կայծակնային արագությամբ աճում են բնակարանների գները: Մեկ անգամ չէ, որ փորձը ցույց է տվել՝ վկայագրի սահմանված գնով տուն գնելը գրեթե անհնար է:
Փոխհատուցում է սահմանված նաեւ այն քաղաքացիների համար, որոնք ժամանակին ստացել են բնակարան, օտարել են, բայց փաստաթղթավորման համար որոշակի ժամանակ է պետք: Նրանց որպես բնակարանի վարձավճար կհատկացվի ամսական 60000 դրամ մեկ տարի ժամկետով: Առաջին ամսից հետո տնակատերը պետք է ապամոնտաժի տնակը: Այստեղ եւս մեկ դիտարկում անենք. այսօր Գյումրիում 60000 դրամ վարձավճարով բնակարան գտնելը նույնպես գրեթե անհնարին է: Ռուսաստանի Դաշնությունից ակտիվ ներհոսքով պայմանավորված՝ քաղաքում բնակարանի վարձերը միջինը 100-150 հազար, երբեմն մինչեւ 300 հազար դրամի սահմաններում են:
Փոխհատուցում չի նախատեսվում այն քաղաքացիների համար, որոնք պետության կողմից ստացել են բնակարան, բայց չեն օտարել՝ շարունակելով ապրել տնակում, ինչը թույլ է տալիս օգտվել տարատեսակ աջակցություններից:
Կան դեպքեր, երբ մարդիկ ուղղակի, առանց սեփականության վկայականի բնակվում են տնակում, որի իրական տերերն անօթեւան չեն. այդ տնակները նույնպես առաջնահերթ քանդման ենթակա են, իսկ տնակում բնակվող ընտանիքի համար պետությունը որեւէ ծրագիր չունի:
Միայնակ մայր, հաշմանդամություն ունեցող Վարդուհի Գրիգորյանը 8 տարի Շերբինայի փողոցի տնակային թաղամասի տնակներից մեկում է ապրում: Երկու անչափահաս երեխաների եւ թոշակառու մոր հետ չորս տարի այդ տնակում ապրել է վարձով, այնուհետեւ ամսական 380 հազար դրամ վճարելով՝ գնել է նույն տնակը, բարեկարգել իր միջոցներով: Մինչեւ գումարն ամբողջությամբ տվել է տնակատիրոջը, պետությունն արգելել է տնակների սեփականաշնորհումը: Այժմ ոչ մի փաստաթուղթ չունի, որ տնակն իրենն է, իրական տնակատերերն էլ մահացել են:
«Գնալու տեղ չունեմ, տղաս հիվանդ է, ես անաշխատունակ եմ, մայրս թոշակառու է: Ստացած չնչին նպաստն ու թոշակը մեր դեղերին էլ չեն բավարարում: Ոչ մի հույս չունեմ, ես վարձով չեմ կարող ապրել»,- ասում է Վարդուհին: Բաց երկնքի տակ հայտնվելու վտանգից սարսափած կինը ցույց է տալիս հիվանդ ոտքը, գուցե տեսնեն, չանտեսեն իր վիճակը, թույլ տան գոնե տնակում ապրել:
Պետության դիրքորոշումը սակայն հստակ է՝ զիջում չի լինելու ոչ ոքի համար:
Առաջին մասնագիտությամբ բանասեր, երկրորդով՝ հոգեբան, լրագրությունը, սակայն, երրորդը չէ։ Լրագրությունը բոլոր մասնագիտություններից ամենասիրելին է։