• Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
  • մեր մասին
  • գործընկերներ
  • Կապ
Aliq Media Armenia
  • Գլխավոր
  • Հաղորդումներ
    • PoliticON
    • Թաթուլ Հակոբյանի զրույցը
    • Էլուր
    • Ստվերում
    • Պատերազմի եւ խաղաղության արանքում
    • Ալիքի վրա
    • Տեղ սահմանի մոտ
    • Իրական օրակարգ
    • Կարմիր ժամանակներ
    • Վաղը
    • Չերեւան
    • Ուկրաինա | Պատերազմ
    • Թարգիր Լաո
    • Պարագիծ
    • Էկոդետ
    • Կարպիս Փաշոյանի զրույցը
  • Քաղաքականություն
    • Ներքին
    • Արտաքին
    • Հարեւաններ
    • Աշխարհ
  • Մենք
    • Հայաստան
    • Սփյուռք
  • Տնտեսություն
  • Մշակույթ
ՀարեւաններՔաղաքականություն

Ի՞նչ է «Քրդական հարցը»․ ուղեցույց սկսնակների համար

aliq 17:45 | 26.10.2022
aliq 17:45 | 26.10.2022
Selahettin Demirtash, Kurdish, HDP

Ընդդիմադիր Diken թերթում քրդամետ Ժողովրդահանրապետական կուսակցության նախկին ղեկավար, ներկայում ազատազրկված քուրդ քաղաքական գործիչ Սելահեթթին Դեմիրթաշը փորձել է պարզաբանել, թե որն է քրդական հարցը Թուրքիայում։

Դեմիրթաշի համոզմամբ՝ քրդական հարցի էությունն արդեն վաղուց բոլորին պիտի հայտնի լիներ, քանի որ այն տարիներ շարունակ Թուրքիայում առկա ամենախոր ու լուծում չստացող հարցերից մեկն է եղել․ «Բայց ցավով նկատում եմ, որ Էրդողանի կուսակցության մոտեցումների պատճառով մարդիկ հստակ չգիտեն, թե դա ինչ է․ ոմանք քրդական հարցի մասին նոր-նոր են լսում, ոմանք կարծում են՝ նման հարց ընդհանրապես չկա, իսկ մի մասի կարծիքով էլ հարցն արդեն լուծվել է»։

Հոդվածում, բերելով որոշ ակնառու օրինակներ, Դեմիրթաշը փորձում է ցույց տալ քրդական հարցի նկատմամբ Թուրքիայի մերժողական քաղաքականությունն ու բոլոր այն խնդիրները, որոնց բախվում են քրդերն այսօրվա Թուրքիայում:

«Քրդերը թուրք չեն ու չեն էլ կարող լինել։ Որեւէ քրդի թուրք անվանելն ու նրան թրքացնելու փորձն արդեն իսկ քրդական հարցն է»։

Օսմանյան կայսրության գոյության վերջին տարիներից մինչ օրս ձգվող ու ավելի խորացող քրդական հարցը, ըստ Դեմիրթաշի,  սոցիալական, քաղաքական, տնտեսական ու շատ այլ հարթություններում է։

«Թուրքիայի պետությանը քաղաքացիության կապով կապված բոլոր անձինք թուրք են» (մեջբերում Թուրքիայի Սահմանադրության 66-րդ հոդվածից)։ Դեմիրթաշի կարծիքով՝ «թուրք» եզրույթը ոչ թե քաղաքացիության հիմքի վրա ստեղծված ինքնությունն է, այլ էթնիկական պատկանելություն։ Այսինքն՝ Սահմանադրության այս հոդվածով Թուրքիան մերժում է իր երկրում ապրող բոլոր ազգային փոքրամասնությունների ինքնությունն ու իրավունքները։

Տարբեր են նաեւ լեզուները․ քրդերենը պատկանում է հնդեվրոպական, իսկ թուրքերենը՝ ուրալ-ալթայան լեզվաճյուղին, ինչն արդեն իսկ ակնառու ցուցիչ է։

Եթե կասեք՝ «Քրդերեն կոչվող լեզու գոյություն չունի, բոլորս թուրք ենք, բոլորիս մայրենի լեզուն թուրքերենն է», ուրեմն դուք նույնպես ունեք քրդական հարց։

Թուրքիայի քաղաքացիներին իր զգացումները հասցնելու համար Դեմիրթաշը բերել է դպրոցների օրինակը, որտեղ քրդերեն չի դասավանդվում։ Պատմել է, թե ինչպես են շոկի ենթարկվում ծագումով քուրդ երեխաները, որոնց դպրոց տանելիս ծնողները խնդրում են չխոսել քրդերեն ու ոչ ոքի չասել, որ իրենք քուրդ են՝ հավելյալ ատելությունից ու խտրական վերաբերմունքից խուսափելու համար։

Թուրքիայում քրդերենի ուսուցում չկա։ Որոշ դպրոցներում կա շաբաթական երկու դասաժամ, այն էլ՝ որպես կամընտրական առարկա։

Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովում քրդերեն խոսելն արգելված է․ «Ներեցե՛ք, հիմա փոխել են, ոչ թե քրդերեն խոսելն է արգելված, այլ «անհասկանալի լեզվով» խոսելը։ Այս երկրում միլիոնների հասնող քուրդ ժողովրդի լեզուն Մեջլիսում անհասկանալի լեզու է համարվում»,- ասում է Դեմիրթաշը ու հավելում, որ միեւնույն ժամանակ իշխանությունն իր քարոզչության համար չի մոռանում քրդերեն նախընտրական պոստերներ տպագրել, ռադիո եւ հեռուստատեսային հաղորդումներ թողարկել: «Ինչո՞ւ, որովհետեւ շատ լավ գիտեն, որ այս երկրում միլիոնավոր մարդիկ քրդերեն են խոսում ու մտածում եւ իրենց երազները քրդերենով են տեսնում»։

Պատրաստեց Լիլիթ Գրիգորյանը

0
FacebookTwitterWhatsappTelegramEmail
նախորդը
Մեծ Բրիտանիան կշարունակի աջակցել Ուկրաինային․ Սունակ
հաջորդը
Mercedes-Benz-ը հեռանում է Ռուսաստանից

խմբագրական

  • Ռուսաստանը Արցախի իշխանություններին չի տեղեկացրել Ադրբեջանի կողմից 2023...

լրահոս

  • Իսրայելն ուժով կպատասխանի, եթե Սիրիայի կառավարությունը չկանխի դրուզներ...

  • Չենք պատրաստվում աշխարհով մեկ թռչել Կիեւի եւ Մոսկվայի...

  • Թրամփը հայտարարել է, որ մայիսի 8-ը կնշվի որպես...

  • ԵՄ-ը նոր պատժամիջոցներ է պատրաստում ՌԴ-ի դեմ՝ հրադադարից...

  • Դամասկոսում դրուզների հետ բախումներից հետո Սիրիայի կառավարությունը հայտարարել...

ընտրանի

  • 1

    Բնության հետ ներդաշնակ տնտեսություն․ երեք պատմություն Վայոց ձորից

  • 2

    Ի՞նչ է Պարկինսոնի հիվանդությունը, որո՞նք են ախտանշանները

  • 3

    Կրթության նոր մեթոդներ, որոնք ձեւավորում են քննադատական ու...

  • 4

    2024-ի հունվարի 1-ից կենսաթոշակը նոր ձեւով կհաշվարկեն

  • 5

    «Աղբահանության վճարի թանկացման որոշումը պետք է վիճարկել դատարանում»․...

Facebook Youtube Email Telegram

արխիվ

Հոկտեմբերի 2022
ԵԵՉՀՈւՇԿ
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31 
« Սպտ   Նյմ »
Quality Sign Colored

© 2024 - Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ Օրենսդրությամբ: Ձևավորումը Ալիք Մեդիա
Գաղտնիության քաղաքականություն